Ang tekstong impormatibo ay isa sa pinakamahahalagang uri ng sulatin. Ang pangunahing layunin nito ay makapaghatid ng tiyak at neutral na impormasyon—walang bahid ng personal na pananaw, opinyon, o emosyon ng may-akda.
Ang layuning ito ay makikita sa iba’t ibang anyo at pamamaraan. Narito ang tatlong (3) pangunahing uri ng tekstong impormatibo na mahalagang malaman ng bawat mambabasa at manunulat:
1. Paglalahad ng Totoong Pangyayari / Kasaysayan (Factual/Historical Account)
Sa uring ito, inilalahad ang mga kaganapan o pangyayaring may basehan at naganap sa isang tiyak na lugar o panahon.
- Pokus: Tiyak na mga pangyayari, kasaysayan, o kaganapan.
- Pagsasagawa: Maaari itong isulat batay sa personal na nasaksihan ng manunulat (tulad ng ulat ng balita) o sa pamamagitan ng pananaliksik at beripikadong ebidensiya (tulad ng sulating pangkasaysayan).
- Balangkas: Karaniwan itong may mabisang panimula (introduksiyon) na naglalaman ng mga pangunahing detalye (Sino, Ano, Saan, Kailan, at Paano), sinusundan ng katawan (iba pang detalye), at nagtatapos sa isang pangkalahatang konklusyon.
Bakit Mahalaga?
Ito ang uri ng teksto na madalas nating mababasa sa mga pahayagan at aklat ng kasaysayan. Tinitiyak nito na ang ating kaalaman sa nakaraan at kasalukuyan ay nakabatay sa katotohanan.
2. Pag-uulat Pang-impormasyon (Informational Report)
Ang uring ito ay naglalayong magbigay ng mahahalagang kaalaman o impormasyon patungkol sa iba’t ibang paksa. Maaaring kaugnay ito ng tao, hayop, teknolohiya, kapaligiran, o anumang bagay na may buhay o wala.
- Pokus: Kaalaman at detalyadong impormasyon tungkol sa isang pangkalahatang paksa.
- Halimbawa ng Paksa: Teknolohiya, global warming, cyberbullying, mga hayop na malapit nang maubos, o pag-uulat tungkol sa iba’t ibang uri ng halaman.
- Pagsasagawa: Kinakailangan dito ang masusing pananaliksik at pagbebenta ng mga datos (data validation) upang matiyak na ang lahat ng impormasyon ay naglalahad ng katotohanan. Tandaan, ipinagbabawal ang paghahalo ng personal na opinyon sa uring ito.
Bakit Mahalaga?
Ito ang nagpapalawak sa ating kaalaman tungkol sa mundo at mga paksang hindi natin direktang nararanasan.
3. Pagpapaliwanag (Explanations / Process Text)
Ito ang uri ng tekstong impormatibo na nagbibigay-linaw kung paano o bakit naganap ang isang bagay, pangyayari, o penomenon. Nilalayon nitong maunawaan ng mambabasa ang proseso o dahilan kung paanong humantong ang paksa sa kasalukuyan nitong kalagayan.
- Pokus: Siklo, Proseso, Sanhi at Bunga (Cause and Effect).
- Karaniwang Gamit: Kadalasan itong ginagamitan ng mga larawan, dayagram, o flowchart, na sinasamahan ng detalyadong paliwanag, upang mas maging malinaw ang pagdaloy ng proseso.
- Halimbawa: Ang siklo ng buhay (life cycle) ng mga hayop at insekto (tulad ng paruparo o palaka), o pagpapaliwanag kung paano gumagana ang isang makina o sistema.
Bakit Mahalaga?
Tinutulungan tayo ng uring ito na maging analitikal sa pamamagitan ng pag-unawa sa mga hakbang at mekanismo sa likod ng mga bagay.
