Bilang isang nagsisimulang mananaliksik, mahalagang maunawaan mo ang iyong mga katangian at kapasidad upang maisagawa ang iyong pag-aaral nang maayos at mahusay. Bago mo suungin ang hamon ng pananaliksik, kailangang mabatid mo muna ang mga hakbang at pag-uugali na dapat mong taglayin upang magtagumpay sa iyong layunin.
Ano nga ba ang mga dapat tandaan para sa isang maayos at makabuluhang pananaliksik? Alamin natin ang mga pundasyon ng isang mahusay na mananaliksik.
Mga Katangian ng Isang Mananaliksik
Ang pagtataglay ng mga sumusunod na katangian ay makatutulong upang maging organisado at mataas ang kalidad ng iyong magiging produkto o output:
- Malakas ang loob – Handa sa mga hamon ng pangangalap ng datos.
- Mapanuklas – Laging naghahanap ng mga bagong kaalaman.
- Matiyaga – Hindi sumusuko sa mahabang proseso ng pag-aaral.
- Masinop – Maingat sa paghawak ng mga dokumento at impormasyon.
- Masistema – May malinaw na daloy at hakbang na sinusunod.
- Mapamaraan – Marunong humanap ng solusyon sa mga aberya.
- Mahusay magsiyasat – Mapanuri sa mga datos na nakukuha.
- Disiplinado – Marunong mamahala ng oras at gawain.
- Magaling makipag-usap – Mahusay makisalamuha sa mga respondent at eksperto.
- Obhetibo – Walang kinikilingan at nakabase lamang sa katotohanan.
Mga Tungkulin at Pananagutan
May mga aspeto na dapat isaalang-alang ang mga mag-aaral na mananaliksik upang higit na maging maayos ang daloy ng pag-aaral:
- Matapat na pagtugon sa mga gawain: Inaasahan ang katapatan sa pangangalap at pag-uulat ng mga datos. Hindi kailanman maaaring mag-imbento ng impormasyon. Halimbawa, kung nagpasagot ng sarbey, dapat ay tunay na sinagutan ito ng mga respondent at ang kinalabasan nito ang siyang dapat iulat nang tapat.
- Pagiging Obhetibo: Mahalagang ihiwalay ang personal na hangarin o intensiyon sa paksa. Ang mananaliksik ay walang pagkiling sa resulta, kahit pa ito ay taliwas sa kanyang inaasahan. Hindi dapat manipulahin ang kinalabasan ng pag-aaral.
- Pag-iingat at Pagkilatis: Kinakailangang maging maingat upang maiwasan ang kapabayaan. Tinitiyak na wasto ang nailipat na datos at kinikilala ang mga may-akda ng pinagkunan ng impormasyon. Mahalaga ang paulit-ulit na pagbabasa o proofreading upang maayos ang anumang kahinaan ng papel.
- Bukas na isipan: Ang isang mahusay na mananaliksik ay tumatanggap ng mga puna at suhestiyon mula sa iba dahil ito ang magpapaganda at magpapabuti sa kanyang gawa.
- Paggalang sa Intelektuwal na Pag-aari: Kinikilala ang awtor ng mga ideya at hindi inaangkin ang gawa ng iba. Ang tahasang pangongopya nang walang pagkilala ay isang malaking pagkakamali.
- Pagiging Mapagkakatiwalaan: Dapat sundin ang mga kasunduan, lalo na kung hiniling ng respondent na panatilihing confidential ang kanilang katauhan o ilang bahagi ng impormasyon.
- Paggalang sa mga kasamahan: Sa mga pangkatang gawain, mahalaga ang bukas na komunikasyon. Tanggapin ang kapaki-pakinabang na gawa ng iba at daanin sa maayos na usapan ang anumang kahinaan sa output ng kasama.
- Responsibilidad sa lipunan: Ang layunin ng pananaliksik ay magdulot ng kabutihan. Iwasan ang mga isyung makasisira sa imahen ng tao o institusyon. Kung kailangang maglahad ng negatibong aspeto, gawin ito sa paraang obhetibo at responsable.
- Walang Diskriminasyon: Hindi nagtatangi ng kasamahan o respondent batay sa kasarian, relihiyon, kultura, lahi, o iba pang salik na maaaring makasira sa integridad ng pag-aaral.
- Paghahangad ng Kahusayan: Bagama’t hindi inaasahang eksperto agad ang mag-aaral, inaasahan namang ibibigay niya ang lahat ng pagsisikap sa ilalim ng gabay ng guro upang magbunga ang pag-aaral ng positibong resulta.
Etika ng Pananaliksik
Pananagutan ng bawat mananaliksik ang pag-iwas sa plagiarism o ang pangongopya ng gawa ng iba. Ang katapatan sa pagsulat at paninindigan sa kinalabasan ng produkto ay dapat mapanatili sa lahat ng oras.
Dahil sa makabagong teknolohiya, malawak ang pinto para sa iba’t ibang sources o sanggunian. Gayunpaman, tungkulin mong ipakilala sa iyong mga mambabasa kung saan nagmula ang anumang datos sa iyong gawa. Sa ilalim ng batas ng Intellectual Property Rights, ang mahigpit na pagsunod sa mga probisyon nito ay paraan upang makaiwas sa anumang kasong sibil o kriminal.
Narito ang mahahalagang Etika ng Mananaliksik:
- Paggalang sa karapatan ng iba: Kailangan ang respeto sa mga respondent anuman ang kanilang antas sa buhay. Hindi maaaring ihayag ang kanilang pagkakakilanlan nang walang pahintulot. Sa mga pag-aaral na gumagamit ng hayop (lalo na sa agham), dapat tiyaking hindi sila masasaktan o mamamatay nang walang sapat na dahilan.
- Confidentiality ng mga Datos: Tratuhin ang lahat ng detalye mula sa sarbey o interbyu bilang confidential. Ang mananaliksik ang may pananagutan kung paano ilalahad ang mga detalyeng ito sa ligtas na paraan.
- Katapatan sa bawat pahayag: Ang bawat pahayag ay dapat naaayon sa pamantayan ng pagsulat. Hindi maaaring baguhin ang mga natuklasan para sa pansariling interes at hinding-hindi dapat gumamit ng mga pekeng datos.
- Pagiging obhetibo at walang kinikilingan: Dapat ay patas ang pagtingin ng mananaliksik sa lahat ng panig. Ibigay ang nararapat na pagkilala at impormasyon para sa mga tao, pangkat, o institusyong sangkot sa iyong pag-aaral.
