Ayon sa mga pag-aaral, ang Pilipinas ay kabilang sa mga bansang may pinakamataas na panganib sa likas na sakuna sa buong mundo. Batay sa Asian Disaster Reduction Center (2008) at sa World Disasters Report (2012), ang Pilipinas ay itinuturing na pinakamalapit sa sakuna sa Timog-Silangang Asya at pumapangatlo sa buong mundo.
Mula 1990 hanggang 2009, umabot sa kabuuang 237 kalamidad ang naganap sa bansa, na halos sangkatlo (1/3) ng lahat ng kalamidad na naitala sa Timog-Silangang Asya sa panahong iyon. Kinatigan ito ng World Bank noong 2009, na nagsabing pangwalo ang Pilipinas sa 60 bansa sa Asya-Pasipiko na lubhang apektado ng kalamidad. Noong 2012, iniulat ng Philippine Disaster Report na pinakamataas ang bilang ng mga namatay na Pilipino dahil sa mga kalamidad. Ang Super Bagyong si Yolanda (Haiyan) noong 2013, na idineklara bilang pinakamalakas na bagyong tumama sa lupa sa kasaysayan, ay nag-iwan ng 6,190 na nasawi.
Heograpikal na Salik: Bakit Napakalantad ng Pilipinas?
May dalawang pangunahing salik heograpikal kung bakit madalas sapitin ng Pilipinas ang mga kalamidad:
1. Typhoon Belt: Ang bansa ay matatagpuan sa Typhoon Belt ng Karagatang Pasipiko, kung saan tinatayang umaabot sa 20 bagyo ang bumibisita sa bansa taon-taon.
2. Pacific Ring of Fire: Matatagpuan din ang Pilipinas sa rehiyong kilala sa tawag na Pacific Ring of Fire, kung saan nagaganap ang madalas na pagsabog ng bulkan at mga paglindol.
Ang mga heograpikal na katangiang ito ang nag-aambag sa pagkakaroon ng mga sakunang gaya ng tsunami, pagtaas ng tubig sa dagat, mga storm surge, pagguho ng lupa, mga matinding pagbaha, at tagtuyot.
Iba’t Ibang Uri ng Kalamidad sa Pilipinas
1. Tagtuyot Dulot ng Penomenang El Niño
Ang Penomenang El Niño ay isang abnormal na panahon dulot ng pag-init ng Karagatang Pasipiko. Mula 2009 hanggang unang kuwarter ng 2010, tinatayang 2.9 milyong katao ang naapektuhan nito at umabot sa 12.1 bilyong piso ang halaga ng mga kabuhayang nasalanta. Labis na naapektuhan ang mga lalawigan sa Rehiyon 2 kasama ang siyam pang rehiyon. Bunga nito, bumaba ang lebel ng tubig sa mga pangunahing dam sa Luzon, na nakaapekto sa irigasyon at suplay ng tubig.
Ayon sa PAGASA, ang mga abnormalidad na nararanasan sa panahon ng El Niño ay kinabibilangan ng pagpapalit ng panahon ng tag-ulan, mabilis na pagtatapos ng tag-ulan, paghina ng mga hanging monsoon, paghina ng pagdating ng mga bagyo, pagbaba sa normal ng dami ng pag-ulan, at higit na mas mataas na temperatura. Hindi ito ang unang pagkakataon; nakaranas din ang bansa ng matitinding tagtuyot noong 1982-1983, 1992-1993, at 1997-1998.
2. Mga Bagyo (Tropical Cyclones)
Gaya nang nabanggit, halos 20 bagyo ang pumapasok sa Philippine Area of Responsibility (PAR) taon-taon, na inuuri ayon sa lakas ng hangin at sinasamahan ng mga pampublikong babala (public storm signals mula Babala Bilang 1 hanggang 4). Noong 2009, matapos ang Bagyong Ondoy, isinama rin ng PAGASA sa mga babala nito ang dami ng pag-ulan.
Ang sumusunod ay talaan ng ilan sa mga pinakamapinsalang bagyo mula 2009 hanggang 2013:
| Taon o Petsa | Pangalan ng Bagyo | Bilang ng Naapektuhang Tao | Bilang ng Napinsala (Namatay) | Halaga ng Pinsala (Php) |
| Setyembre 26, 2009 | Ondoy (Ketsana) | Nagtala ng pinakamaraming pag-ulan (455 mm sa loob ng 24 oras) | 464 namatay | 11 Bilyon |
| Disyembre 11, 2011 | Sendong (Washi) | 1,144,229 | 1,259 namatay | 1.7 Bilyon |
| Disyembre 2, 2012 | Pablo (Bopha) | 6,243,998 | 1,067 namatay | 37 Bilyon |
| Nobyembre 8, 2013 | Yolanda (Haiyan) | 16 Milyon (sa 10 rehiyon) | 6,183 namatay | 37 Bilyon |
(Sanggunian: NDRRMC)
3. Pagsabog ng Bulkan at mga Lindol
Dahil matatagpuan ang bansa sa Pacific Ring of Fire, madalas ang pagputok ng bulkan at pagyanig ng lupa. Ang Ring of Fire ay binubuo ng 452 bulkan at tahanan ng halos 75% ng mga aktibo at di-aktibong bulkan sa mundo. Sa Pilipinas, mayroong halos 53 aktibong bulkan.
- Bulkang Pinatubo: Ang pagsabog nito noong Hunyo 1991 ang itinuring na pinakamalaking pagsabog noong ika-20 siglo, na kumitil sa 640 buhay at nakaapekto sa mahigit 1 milyon katao.
- Bulkang Mayon: Kilala dahil sa perpektong hugis kono at madalas na pagsabog (48 naitala hanggang 2001).
- Bulkang Taal: Ang pinakamaliit na bulkan sa bansa, na nagtala na ng 33 pagsabog.
Ang mga lindol na tektoniko ay bunga ng limang pangunahing sistema ng mga bitak o fault sa bansa: ang West Valley Fault, Western Philippine Fault, Eastern Philippine Fault, Central Philippine Fault, at Southern of Mindanao Fault.
- Luzon (Hulyo 16, 1990): Isang 7.6 magnitude na lindol ang kumitil sa 2,412 buhay at nagdulot ng pinsalang tinatayang nagkakahalaga ng $250 milyon.
- Bohol at Cebu (Oktubre 15, 2013): Isang 7.2 magnitude na lindol ang nagdulot ng 2.5 bilyong pisong pinsala, kumitil sa halos 200 tao, at sumira sa makasaysayang Simbahan ng Baclayon. Nagbunga rin ito ng panibagong fault line na tinatawag na North Bohol Fault.
4. Mga Tsunami at Storm Surges
Dahil sa pagiging archipelagic na bansa, marami ang naninirahan malapit sa tabing-dagat, na naglalantad sa kanila sa panganib ng Tsunami (harbor waves). Karamihan sa mga tsunami na tumama sa bansa ay nagmula sa Philippine Trench, Manila Trench, at Cotabato Trench.
- Golpo ng Moro (Agosto 16, 1976): Isa sa pinakamapaminsalang tsunami, dulot ng 7.9 magnitude na lindol, na kumitil sa tinatayang 5,000 – 8,000 katao.
Ang Storm Surge ay mataas na paghampas at pag-apaw ng tubig-dagat na dulot ng malakas na hangin ng bagyo. Ito ay nagdudulot ng matinding pagbaha sa baybayin, lalo na kapag nagtutulak ang mata ng bagyo sa water pressure papaloob at pataas.
- Bagyong Yolanda (Haiyan): Ang pinakamapaminsalang storm surge ay naganap noong Yolanda sa Gitna at Silangang Visayas, partikular sa Lungsod ng Tacloban. Sumira ito sa halos 90% ng imprastraktura at nagdulot ng hindi kukulangin sa 11 bilyong pisong pinsala sa lungsod.
